Co oznacza, że decyzja jest ostateczna / nieostateczna
Postępowanie administracyjne jest co do zasady dwuinstancyjne. Oznacza to, iż od decyzji wydanej przez organ I instancji służy odwołanie do organu wyższej instancji, który ponownie rozpatrzy naszą sprawę. Możliwość wniesienia takiego odwołania zależy od tego czy decyzja ta jest ostateczna, czy nie.
Decyzja nieostateczna i jej wykonalność
Decyzja nieostateczna to decyzja, od której służy prawo wniesienia odwołania. O tym jak wnieść odwołanie, dowiesz się dokładnie tutaj. Decyzja taka jest co do zasady jeszcze niewykonalna (np. przy decyzji przenoszącej prawo własności nieruchomości nie będzie można na jej podstawie ujawnić w księdze wieczystej nowego właściciela). Przymiot wykonalności uzyskuje dopiero z chwilą uostatecznienia się.
Istnieją jednak sytuację w których pomimo nieostateczności decyzji – jest ona wykonalna. Dzieje się tak, gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności lub gdy decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy szczególnych przepisów prawa. Ponadto, decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron. W przypadku wniesienia odwołania od decyzji jej wykonalność podlega automatycznemu wstrzymaniu. Inaczej jest jednak, gdy wnosimy odwołanie od decyzji, która jest natychmiastowo wykonalna. W takim przypadku organ odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie decyzji.
Decyzja ostateczna
Decyzja administracyjna jest decyzją ostateczną w trzech przypadkach. Po pierwsze, gdy konkretny przepis prawa stanowi, że od danego rodzaju decyzji wydanych w pierwszej instancji nie przysługuje odwołanie. Ponieważ zasadą jest dwuinstancyjność postępowania administracyjnego – każde ograniczenie prawa do odwołania się musi wyraźnie wynikać z konkretnego przepisu prawa. Drugim przypadkiem jest uostatecznienie się decyzji w wyniku nie wniesienia od niej odwołania (o tym jak wnieść skutecznie odwołanie dowiesz się tutaj). Decyzją ostateczną jest również decyzja wydana przez organ odwoławczy w wyniku rozpatrzenia odwołania. Decyzja taka jest ostateczna od razu od dnia jej wydania. Nie ma w tym przypadku możliwości wniesienia od niej odwołania do innego organu administracji publicznej. Nie oznacza, to jednak, że jesteśmy pozbawienie możliwości dalszej obrony swoich praw. W przypadku decyzji ostatecznej wydanej przez organ II instancji służy nam prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, który kontroluje działalność organów administracji publicznej. O tym jak wnieść skargę do sądu administracyjnego dowiesz się tutaj.
Jak uzyskać potwierdzenie, że decyzja jest ostateczna
Po wydaniu decyzji urzędnicy przesyłają nam jej egzemplarz. Ponieważ jest to decyzja nieostateczna – nie ma na niej klauzuli ostateczności. Klauzula ostateczność to po prostu informacja umieszczana na egzemplarzu decyzji (w formie pieczątki) stwierdzająca, że w danym dniu decyzja stała się ostateczna. Aby uzyskać taką klauzulę, należy udać się z egzemplarzem decyzji do urzędy lub przesłać ją pocztą z prośbą o nadanie klauzuli wykonalności. Urzędnicy po sprawdzeniu czy od decyzji żadna ze stron nie wniosła odwołania oraz czy upłynął termin do wniesienia odwołania, „nabiją” klauzulę ostateczności. Od takiej „usługi” należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł (można to uczynić np. w kasach urzędu).
Możliwość wzruszenia (zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności) decyzji ostatecznej
O ile od decyzji nieostatecznej możemy się po prostu odwołać twierdząc, że jesteśmy z niej niezadowoleni, to decyzja ostateczna korzysta z zasady trwałości. Oznacza to, że jej uchylenie, zmiana, stwierdzenie jej nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w Kodeksie postępowania administracyjnego (popatrz na art. 145 – 163) lub w ustawach szczególnych. Musi istnieć jeden z powodów określonych w tych przepisach, aby wzruszyć decyzję ostateczną. Istnieją także różne tryby wzruszenia decyzji ostatecznej, zależne od przesłanki jej wzruszenia.
Ostateczność, a prawomocność decyzji
Pojęcie ostateczności decyzji jest bardzo częste mylone z pojęciem prawomocności decyzji. Jak już wiemy, decyzja wydana przez organ odwoławczy jest decyzją ostateczną i nie można się od niej odwołać do innego organu administracji publicznej. Można natomiast zaskarżyć ją do sądu administracyjnego, co wynika właśnie z jej nieprawomocności. Dopiero, jeżeli nie skorzystamy z uprawnienia do złożenia skargi do sądu i minie określony przepisami termin – decyzja stanie się prawomocna.
[
www.testkomp.pl]
