"Ustawowym skutkiem przedawnienia jest powstanie po upływie terminu przedawnienia po stronie tego, przeciw komu przysługuje roszczenie, uprawnienia do uchylenia się od jego zaspokojenia, czyli tzw. zarzut peremptoryjny. Wykonanie tego uprawnienia powoduje, że roszczenie już nie może być skutecznie dochodzone. Dotyczy to nie tylko roszczenia głównego, ale także odsetek za opóźnienie (tak uchwała SN z 10 listopada 1995 r., III CZP 156/95, LexPolonica nr 307369, OSNC 1996, nr 3, poz. 31). Zarzut przedawnienia roszczenia może być złożony przez pozwanego także w postępowaniu apelacyjnym (wyrok SN z 19 sierpnia 2004 r., V CK 38/04, LexPolonica nr 410497, PS 2005, nr 10, s. 130 z glosą A. Niedużaka). Sąd apelacyjny, rozpoznając apelację, powinien uwzględnić przy orzekaniu stan prawny ukształtowany w wyniku podniesionego w postępowaniu apelacyjnym zarzutu przedawnienia (art. 316 § 1 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.). W takim wypadku art. 381 k.p.c. stosuje się tylko w takim zakresie, w jakim wynikające z niego ograniczenie dotyczy nowych faktów i dowodów na stwierdzenie upływu terminu przedawnienia. Jeżeli pozwany powołuje je w apelacji, to sąd apelacyjny może je pominąć (tak SN w orzeczeniu z 11 marca 2004 r., V CK 326/03, niepubl.). Przedawnienie uniemożliwia też dochodzenie przedawnionego roszczenia na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i n.), stanowiłoby to bowiem niedopuszczalne obejście prawa. Skorzystanie przez dłużnika z przysługującego mu prawa i uchylenie się od zaspokojenia roszczenia obliguje sąd do oddalenia żądania pozwu obejmującego przedawnione roszczenie. W razie niepodniesienia przez dłużnika zarzutu przedawnienia sąd nie może przedawnienia uwzględnić z urzędu. Nie ma znaczenia przyczyna nieskorzystania przez dłużnika z jego prawa, art. 117 § 2 bowiem pozostawia decyzję wyłącznie samemu dłużnikowi, ponieważ ma on prawo powołania się na przedawnienie albo zrzeczenia się tego prawa po upływie terminu przedawnienia."
(Lex Polonica, Komentarz do art. 117 KC, autor: Stanisław Rudnicki)
"Ograniczeniom wynikającym z zasady koncentracji materiału procesowego w postępowaniu przed sądem I instancji nie podlegają, zgodnie z zasadą iura novit curia, kwestie prawne. Możliwe jest zawsze w postępowaniu apelacyjnym wyjaśnienie prawne faktów stwierdzonych w I instancji, chociażby nie zgadzało się z poprzednimi wywodami strony albo w ogóle nie było przytoczone. Dopuszczalne jest więc np. powołanie się strony dopiero w postępowaniu apelacyjnym na przedawnienie roszczenia, jeśli oparte jest na faktach przytoczonych przed sądem I instancji."
(Lex Polonica, Komentarz do art. 381 KPC autor: Tadeusz Ereciński)
Notka o autorach:
[
prawo.rp.pl]
[
pl.wikipedia.org]
Zastanówcie się teraz, komu zależy, by firmy windykacyjne mogły wycofywać pozwy bez skutków prawnych i dalej was nękać. I sprzedawać przedawnione długi w nieskończoność.
